SV Vredeburg

de Limmer schaakvereniging

½ Interne competitie

Uitleg "Systeem Keizer" bij SV Vredeburg

Inleiding

De voorbije decennia zijn er de nodige vragen aan de competitieleiders uit die tijd gesteld over hoe het Keizersysteem werkt, met de nodige semi-verwijten waarom de punten verkeerd zijn geteld en waarom die mensen zo hoog blijven staan. Dit zijn echter allemaal bewuste keuzes op voorhand gemaakt, die hieronder hopelijk duidelijk worden. De basis hierin is dat het 1. overzichtelijk is hoe iedereen aan hun punten is gekomen, voor iedereen ongeacht hun plaats op de ranglijst (Nr) en 2. dat je elke ronde een gelijkwaardige tegenstander treft.

Basisopbouw score

Iedereen start de competitie op 0. Bij toernooien (met systemen als Zwitsers of Round-Robin) zou je nu 1 punt voor een winstpartij krijgen, ½ voor een remise en 0 voor een verliespartij. Maar voor toernooien is het belangrijk dat bijna iedereen er elke ronde is, en dat gaat nu eenmaal niet met 28 rondes in evenzoveel weken. Om het evenwicht te bewaren krijgt iedereen daarom een waarde toegekend. Vredeburg – met andere clubs – wijkt daarin af door de nummer 1 een waarde (Wa) van 100 punten te geven en elke speler erna één punt minder. Dat is de inzet voor je partij tegen iemand. Oftewel: win je van je tegenstander, krijg je zijn/haar waarde (Wts) in punten erbij, speel je remise de helft van zijn/haar waarde en bij verlies krijg je niets.

Andere opbouw score

Er zijn andere manieren om punten te verdienen. Je krijgt namelijk ook punten als je niet komt, om de gelijkwaardigheid van hierboven te waarborgen. Stel, een sterke speler is 3 weken op vakantie, dan zou die zo erg gezakt zijn met 3x0 punten dat de ronden erna er steeds een onplezierige indeling is. Daarom krijg je bij vooraf gemelde afwezigheid ⅓ van je eigen waarde (We). Bij Vredeburg is er een maximum afgesproken van 10 ronden voor die compensatie, daarna krijg je niets meer. Zo zal iemand op de eindranglijst die nooit kwam onderaan komen te staan.
Je kunt ook oneven zijn, of om een andere reden buiten je schuld niet spelen. Dat wordt beloond door ⅔ van je eigen waarde.
Verder spelen we soms op clubavonden externe wedstrijden, waarbij we onze club vertegenwoordigen. Scores worden dan verrekend met je eigen waarde, zoals bij winst of remise. Maar bij verlies wordt gecompenseerd alsof je die avond afwezig was en krijg je toch nog ⅓ van je eigen waarde. Samengevat:

Functie/uitslagBerekening
Waarde (Wa)101 - Nr
Winst interne comp.1 x Wts
Remise interne comp.½ x Wts
Verlies interne comp.0
Functie/uitslagBerekening
Winst externe comp.1 x We
Remise externe comp.½ x We
Verlies externe comp.⅓ x We
Functie/uitslagBerekening
Afwezig (1e 10x)⅓ x We
Afwezig (va 11e x)0
Afwezig zonder reden0
Oneven⅔ x We
Indeling / paring

De indeling is steeds zoals op een toernooi: Nr 1 tegen Nr 2, Nr 3 tegen Nr 4, etc. Daarop zijn uitzonderingen. Logischerwijs word je niet ingedeeld als je afwezig bent. Bij Vredeburg is afgesproken dat je ook niet speelt tegen iemand die je de afgelopen 10 ronden al eens bent tegengekomen (en met een maximum van 3x per seizoen). Speel je dus tegen iemand in ronde 1, dan op zijn vroegst opnieuw in ronde 12. De volgende keer dat je iemand treft, is het met verwisselde kleuren. Voorheen was er bij Vredeburg een maximum aantal plaatsen (11) op de ranglijst waarbinnen je iemand kon treffen. Dit is in 2025 door de ALV gewijzigd naar een maximaal ratingverschil (450). Verder is het zo dat je niet meer dan 3x achter elkaar met dezelfde kleur kunt spelen, of tijdens het seizoen meer dan 3x met de ene dan met de andere kleur gespeeld hebben. Dit kan bepaalde indelingen voorkómen. Oneven spelers worden willekeurig bepaald en iedereen moet oneven zijn geweest voor je nog eens oneven kunt zijn. Daardoor ben je nooit vaker dan eens in de twee jaar oneven.

Ranglijst en herwaardering

De ranglijst wordt bepaald door na elke ronde alle bovenstaande scores op te tellen. Zoals eerder gesteld, is het op die ranglijst voor iedereen na te gaan hoe die aan zijn score komt: je vermenigvuldigt alle scores met elk van de waardes van de spelers als in de tabel en telt die op. Tot hier is het simpel en zijn hopelijk al wat vragen beantwoord. Nu wordt het helaas ingewikkelder. Als na die ranglijst een nieuwe ronde wordt gespeeld, kan het goed zijn dat spelers elkaar inhalen. Daarmee verandert de waarde van die spelers. Maar dan klopt de som uit de eerdere ronde niet meer, laat staan voor iedereen.
Een voorbeeld: hieronder de bovenkant van de ranglijst na ronde 1. Adri, Bas, Cees en Dean hebben in ronde 1 van de nummers 5 t/m 8 gewonnen. Adri kreeg daar 96 punten voor, Bas 95, etc. We zien de ranglijst, de indeling voor ronde 2 met de uitslagen voor ronde 2:

NrNaamPuntenWa
1Adri96100
2Bas9599
3Cees9498
4Dean9397
5096
6095
7094
8093
WitZwartUitslag
Adri-Bas0-1
Cees-Dean0-1
Nr 5-Afwezig
Nr 6-Afwezig
Nr 7-Afwezig
Nr 8-Afwezig

De berekening is simpel: Nr. 5 t/m 8 scoren te weinig om in de buurt te komen. Verder, Adri: 96+0=96, Bas: 95+100x1=195, Cees: 94+0=94, Dean: 93+98x1=191. De nieuwe volgorde wordt dan dus:
1. Bas 195, 2. Dean 191, 3. Adri 96, 4. Cees 94.
Alleen valt nu de score niet meer te reconstrueren. Adri is immers twee punten in waarde gezakt en Cees één punt. Je zou ook kunnen stellen dat Bas en Dean zo teveel punten voor hun winst hebben gekregen. Maar in andere gevallen zullen spelers juist te weinig krijgen.
We zijn aanbeland bij de crux: om dit recht te zetten, zal Systeem Keizer gaan herwaarderen. Aan de hand van waar iedereen nu staat, wordt opnieuw de score berekend. Je krijgt dan deze ranglijst:

NrNaamPuntenWa
1Bas193100
2Dean19099
3Adri9698
4Cees9497
53296

Immers, de nummers 5 t/m 8 staan nog op dezelfde plaats. Dus Bas: 95+98=193, Dean: 93+97=190, Adri: 96+0=96, Cees: 94+0=94. Deze berekening klopt voor iedereen op de plek waar hij staat en daarmee is dit de nieuwe stand. Je begrijpt dat dit later in het seizoen niet in één keer goed gaat. Bovenstaand stappenplan, een iteratie, wordt dan nogmaals uitgevoerd door het systeem. En nogmaals, net zo lang tot het weer klopt voor iedereen of de verschillen in elk geval verwaarloosbaar klein zijn. Zo kan het dus, dat Bas slechts 98 punten voor zijn winst op de Nr 1 kreeg en niet de "verwachte" 100.
Is dit nodig? Ja. Op deze manier krijgt iedereen namelijk evenveel punten voor de winst (of remise) op dezelfde persoon, ongeacht het moment in de competitie. En dat is wel zo eerlijk.